Νιου Μέξικο

Νιου Μέξικο
(New Mexico). Πολιτεία (314.925 τ. χλμ., 1.829.146 κάτ. το 2001) των ορεινών (Mountain) ΗΠΑ. Συνορεύει με το Μεξικό στα ΝΔ και με τις ομόσπονδες Πολιτείες του Τέξας στα ΝΑ και Α, της Οκλαχόμα στα ΒΑ, του Κολοράντο στα Β και της Αριζόνας προς Δ· όλα τα σύνορα είναι συμβατικά. Πρωτεύουσα της πολιτείας είναι η Σάντα Φε. Το Ν.Μ. παρουσιάζει μια συνέχεια υψιπέδων (μεταξύ των οποίων στα ΒΔ ένα τμήμα του Υψιπέδου του Κολοράντο) τα περισσότερα άγονα, που καλύπτονται από μια αραιή στεπική και θαμνώδη βλάστηση· στο κέντρο υψώνοται διάφορες ορεινές αλυσίδες του συστήματος των Βραχωδών Ορέων, ανάμεσα στις οποίες και η Σάνγκρε ντε Κρίστο (με κύριες κορυφές τις Χουίλερ Πικ, 4.011 μ. και Τράτσας Πικ, 3.970 μ.) και τα Όρη Σακραμέντο (με ψηλότερη κορυφή τη Σιέρα Μπλάνκα Πικ, 3.659 μ.)· οι οροσειρές έχουν διεύθυνση από τα Β προς τα Ν και διαιρούν τη λεκάνη του Ρίο Γκράντε, στα Δ από τις λεκάνες του παραπόταμου του Πέκος και του Κανάντιαν Ρίβερ, παραπόταμου του Αρκάνσας, στα Α. Το κλίμα είναι εύκρατο και ξηρό με μέσες ετήσιες θερμοκρασίες 10°C, αλλά με τιμές αρκετά πιο ψηλές στις πεδινές περιοχές· οι βροχοπτώσεις κυμαίνονται στα 200-400 χιλιοστά ετησίως. Οι Ινδιάνοι (Απάτσι, Ναβάχο, Πουέμπλο) αποτελούν ένα μικρό ποσοστό (περίπου 7%) του πληθυσμού· ζουν σε pueblos (χωριά), σε ειδικές για τους Ινδιάνους περιοχές, και η παρουσία τους, μαζί με πολλές μαρτυρίες του πολιτισμού τους (συγκεντρωμένες σε μουσεία, όπως το Museum of Navaho Ceremonial Art, στη Σάντα Φε) καθώς και των Ισπανών - γιατί οι Ισπανοί κατείχαν τη χώρα από τον 16o έως τον 19o αι. - έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Το Ν.Μ. έχει επίσης λαμπρές φυσικές ομορφιές, μεταξύ των oποίων τα σπήλαια της Κάρλσμπαντ, τα πιο γιγαντιαία γνωστά φυσικά σπήλαια. Τις κυριότερες πλουτοπαραγωγικές πηγές παρέχει η εκμετάλλευση του υπεδάφους. Εξάγονται πετρέλαιο, φυσικό αέριο, κάλιο, χαλκός, μολυβδένιο, καθώς επίσης και ουράνιο, χρυσός, άργυρος, ψευδάργυρος, κάρβουνο, φθόριο, βανάδιο. Σημαντική συμβολή στην οικονομία της Πολιτείας παρέχει η κτηνοτροφία (κυρίως βοοειδών και προβατοειδών) που έχει εκτατική μορφή· στον γεωργικό τομέα, τα κυριότερα προϊόντα είναι το βαμβάκι, το σόργο και άλλα δημητριακά, πατάτες και κηπευτικά. Η βιομηχανία είναι σημαντική, κυρίως στους τομείς των χημικών προϊόντων και της επεξεργασίας των προϊόντων της κτηνοτροφίας και της επεξεργασίας του ξύλου. Σημαντικότερες πόλεις είναι η Αλμπουκέρκε (384.736 κάτ.) στην αριστερή όχθη του Ρίο Γκράντε, που ιδρύθηκε το 1706 από τους Ισπανούς (οι οποίοι την ονόμαζαν San Felipe de Albuqerque προς τιμή του Φίλιππου E’, βασιλιά της Ισπανίας και δούκα της Αλβουκέρκης), έδρα σήμερα διάφορων βιομηχανιών σε μια πλούσια γεωργική και μεταλλευτική περιοχή. Από τα άλλα μεγάλα κέντρα είναι η πρωτεύουσα Σάντα Φε (55 859 κάτ.), μια από τις πιο ψηλές (βρίσκεται σε υψόμετρο 2.120 στο νότιο άκρο της οροσειράς Σάνγκρε ντε Κρίστο) και πιο παλιές πόλεις των ΗΠΑ η οποία ιδρύθηκε το 1610· η Φάρμινγκτον στο υψίπεδο του Κολοράντο· η Ρόσγουελ και η Κάρσλμπαντ, στην κοιλάδα του ποταμού Πέκος· η Αλαμογκόρντο στους πρόποδες του όρους Σακραμέντο, κοντά στο οποίο εξερράγη στις 16 Ιουλίου 1945 η πρώτη ατομική βόμβα, η οποία κατασκευάστηκε στα εργοστάσια της Λος Άλαμος, η Κλόβις και η Χομπς στη Λιάνο Εστακάδο· και η Λας Κρούσες στην αριστερή όχθη του Ρίο Γκράντε. Η περιοχή εξερευνήθηκε από τους Ισπανούς κατά τις πρώτες δεκαετίες του 16ου αι. και αποικίστηκε στις αρχές του 1598, έμεινε υπό την κυριαρχία των Ισπανών έως το 1821, οπότε περιήλθε στο Μεξικό· το 1848 παραχωρήθηκε στις ΗΠΑ, οι οποίες δυο χρόνια αργότερα την οργάνωσαν σε Έδαφος, στο οποίο περιλαμβάνονταν και εκτεταμένες ζώνες των σημερινών γειτονικών Πολιτειών. Το 1863 το Ν.Μ. περιορίστηκε στα σημερινά του σύνορα· μόνο το 1912 ανακηρύχτηκε επίσημα σε Πολιτεία, την 47η της Ομοσπονδίας.

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Поможем написать реферат

Look at other dictionaries:

  • Μεξικό — Κράτος του νότιου τμήματος της Βόρειας Αμερικής. Συνορεύει στα Β με τις ΗΠΑ και στα Ν με την Μπελίζ και τη Γουατεμάλα. Βρέχεται στα Δ από τον Ειρηνικό ωκεανό και στα Α από τον κόλπο του Μεξικού.O ποταμός Pίο Γκράντε αντιπροσωπεύει ένα μεγάλο… …   Dictionary of Greek

  • Νέο Μεξικό — (New Mexico). Εξελληνισμένη ονομασία ομόσπονδης πολιτείας των ΗΠΑ. Βλ. λ. Νιου Μέξικο …   Dictionary of Greek

  • Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής — Επίσημη ονομασία: Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής Συντομευμένη ονομασία: ΗΠΑ (USA) Έκταση: 9.629.091 τ. χλμ Πληθυσμός: 278.058.881 κάτ. (2001) Πρωτεύουσα: Ουάσινγκτον (6.068.996 κάτ. το 2002)Κράτος της Βόρειας Αμερικής. Συνορεύει στα Β με τον… …   Dictionary of Greek

  • Απάτσι ή Απάχες — (Apaches). Αυτόχθονες της Bόρειας Αμερικής που κατοικούσαν, πριν από την κατάκτηση των λευκών, στις περιοχές που είναι σήμερα γνωστές ως Αριζόνα και Νιου Μέξικο, και ακόμα στο δυτικό Τέξας, στο βορειοδυτικό Μεξικό και σε μια μικρή περιοχή του… …   Dictionary of Greek

  • Αμερική — I (America) Μία από τις πέντε ηπείρους του πλανήτη μας· γεωγραφικά χωρίζεται σε τρία τμήματα, τη Βόρεια Α., την Κεντρική Α. (μαζί με τα νησιά της Καραϊβικής θάλασσας) και τη Νότια ή Λατινική Α. Πολιτικά, τα τελευταία χρόνια έχει επικρατήσει η… …   Dictionary of Greek

  • Αζτέκοι — Ιθαγενής λαός του Μεξικού, που από τον 14ο έως τον 16ο αι. επέβαλε την κυριαρχία του σε μεγάλο μέρος της Κεντρικής Αμερικής. Για την προέλευση και την αρχική ιστορία της φυλής αυτής έχουν δημιουργηθεί πολυάριθμοι θρύλοι. Σύμφωνα με έναν από… …   Dictionary of Greek

  • Βορειοαμερικανικές Κορδιλιέρες — Ο όρος κορδιλιέρα, που χρησιμοποιείται γενικά για να χαρακτηρίσει μακρές οροσειρές παράλληλες μεταξύ τους, χρησιμοποιείται στη Βόρεια Αμερική για ολόκληρη την ορεινή περιοχή που ορίζεται από τις οροσειρές της Αλάσκα, των Βραχωδών Ορέων και της… …   Dictionary of Greek

  • Κολοράντο — I (Colorado). Πολιτεία (269.595 τ. χλμ., 4.417.714 κάτ. το 2001) των κεντροδυτικών ΗΠΑ, με πρωτεύουσα το Ντένβερ. Συνορεύει στα Β με το Γουαϊόμινγκ και τη Νεμπράσκα, στα Α με τη Νεμπράσκα και το Κάνσας, στα Ν με την Οκλαχόμα και το Νιου Μέξικο… …   Dictionary of Greek

  • διάτρυμα — Ζώα της τάξης των διατρύμων, ευορνίθων, ορνιθοκέρκων ή ορνιθούρων πτηνών, που έχουν εκλείψει. Τα πτηνά αυτά είχαν πολύ ανεπτυγμένη την ικανότητα της ταχείας βάδισης (δρομείς) και έμοιαζαν με στρουθοκάμηλους. Το μέγεθός τους ήταν πολύ μεγάλο… …   Dictionary of Greek

  • κυπρίτης — Ορυκτό του χαλκού (Cu2O). Κρυσταλλώνεται στο κυβικό σύστημα και οι πιο διαδεδομένες μορφές κρυστάλλων του είναι ο κύβος και το oκτάεδρο. Ο κ. αποτελεί σημαντική πηγή χαλκού ενώ, όταν αναπτύσσει τέλειους κρυστάλλους, έχει αξία ως ημιπολύτιμος… …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”